بازآفرینی خیابان چهارباغ عباسی اصفهان در دوره‌های صفویه و قاجار با تأکید بر بیان تصویری از نوشته‌های سیاحان

خیابان چهارباغ عباسی یکی از خیابان‌های تاریخی شهر اصفهان است که بین دروازه دولت و سی‌وسه پل قرار دارد. این خیابان که در عصر شاه عباس یکم طراحی شده، یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین عناصر هویت‌بخش شهر تاریخی اصفهان و در نوع خود اثری بی‌همتا و سندی بسیار با اهمیت در اثبات خلاقیت، اندیشه‌ورزی و توانمندی نیاکان ماست. بدیهی است نمی‌توان به کیفیت و جزییات تغییر و تحولاتی که قرار است در آن ایجاد شود، بی‌اعتنا بود. روش این تحقیق مبتنی بر مطالعات و نکات ذکر شده در سفرنامه‌های سیاحان و تحلیل محتوای آنهاست با هدف شناسایی ساختار کالبدی خیابان چهارباغ عباسی در دوران‌های صفویه و قاجار و بازآفرینی متشابه واقع طرح آن براساس گفته‌های هر سیاح. از آنجا که نشانه‌های فیزیکی این خیابان تا حدی باقی مانده است براساس اطلاعات به دست آمده از متون و اسناد، به‌ویژه سفرنامه‌ها می‌توان به ارایه تصاویری فرضی برای آن اقدام کرد و به پرسش‌هایی از قبیل اینکه این خیابان چه ویژگی‌هایی داشته و کلیت آن چگونه بوده و در دوره‌های مختلف چه تغییراتی را به خود دیده، پاسخ داد. در این راستا با بهره‌گیری از روش توصیفی‌ـ تاریخی و منابع مکتوب از سیاحان و از طریق مقایسه آنها با یکدیگر به بررسی آنها‌ پرداخته می‌شود. همچنین ارایه تصاویری از گفته‌های هر سیاح در شناسایی بهتر این خیابان کمک می‌کند. از مطالبی که این اسناد مصور در تأیید و تکمیل منابع مکتوب و تصویری ارایه می‌دهد، می‌توان به چیدمان عناصر داخل خیابان و روابط اجتماعی مردمان در دو دوره صفویه و قاجار دست یافت و به این نتیجه رسید که تغییراتی در این خیابان در دوره بازدید هر سیاح و بالاخص دو دوره دیده شده، از جمله می‌توان به نظام کاشت این خیابان که در دوره صفوی دارای دو ردیف درخت چنار بوده و دوره قاجار به چهار ردیف افزایش پیدا کرده،‌ اشاره کرد. همچنین در دوره قاجاریه و به خصوص در زمان ظل‌السلطان ـحاکم اصفهان‌ـ این خیابان خرابی‌های بی‌شماری به خود دیده است.